Davul ve Arp

Konu: Davul ve Arp C.tesi Ocak 30, 2010 9:57 pm

Davul

Davul, bilinen en
eski vurmalı çalgılardan biridir. Ahşap, maden ya da pişmiş topraktan silindirik bir gövdeye gerilen deriden oluşur. El ya da sopayla çalınır. Biçimi değişse de
dünyanın heryerinde ve her toplumda kullanılan bir çalgıdır.

Davulun
diğer adları; köbürge, küvgür, tuğ, tavul, tabıl (babl)dır. Davul çalanlara
davulcu, tabilzen, tabbal gibi adlar verilirdi. VIII. yüzyılda 'köbürge', daha
sonraları 'tuğ' ve XI. yüzyılda 'küvrüğ' adını almıştır.

Tarihte

Davul,
en yaygın vurmalı çalgılardan biridir ve dünyadaki hemen bütün halkların kültürlerinde
yeri vardır. Yazılı tarihten çok önce Eski Mısırlıların,
Asurluların ve
Uzakdoğuluların davulu kullandıkları bilinmektedir. Bilinen en eski davulun neolitik
çağda yapılmış olmasına karşın, insanın ritim duygusunun çok daha önce gelişmiş
olduğu sanılmaktadır. Amerika Yerlileri dinsel törenlerinde dans ederken, tempo tutmak için davul
çalarlardı. Afrika'nın Siyah halkı, hem dans ederken hem de şifreli vuruşlarla kabileden
kabileye haber yollarken davulu kullanırdı. Afrika’da bu amaçla hâlâ davul
kullanılmaktadır.

Davulun yapısı ve çeşitleri

Davul,
en basit çalgılardan biridir ve iki temel parçadan oluşur. Bunlardan biri boru
ya da silindiri andıran kasnaktır. Kasnak tahta ya da metal olabilir. İkincisi bu kasnak gövdenin bir ya da iki yüzüne
gerilerek geçirilen ince dana derisi ya da benzeri esnek bir malzemedir.
Gerilen bu malzemeye "davul derisi" denir. Davul, derisine elle ya da
sopayla vurularak çalınır. Bu sopaya "davul tokmağı" da denir.

Eskiden
davul basit biçimde yapılırdı ve genellikle ritim tutmak için çalınırdı. Ama belirli nota ya da tonlarda ses
çıkarabilen davul çeşitleri de vardır. Modern orkestralarda
kullanılan timbal ya
da timpani bu
türdendir. Bu çalgılar, akort edilerek yüksek ya da yumuşak tonlarda çalınabilir.

Davul ve Arp PicExportError

Timballer, pirinç ya
da bakırdan
yapılma yarı küre biçiminde davullardır. Davul derisi olarak parşömen
(kurutulmuş dana derisi) ya da plastik kullanılır. Çalgı, derisi kelebek
vidalarla ya da pedallarla gerilip gevşetilerek akort edilir. Bir orkestrada
değişik boyutlarda iki, üç ya da daha çok timbal kullanılabilir.

Davul ve Arp PicExportError

Bongo, akort
edilebilen bir davuldur, ama ses değişimleri daha az belirgindir. Bongolar,
küçük kovaya benzer ve dans orkestralarında çalınır. Çoğunlukla çift
kullanılır, dizler arasında tutularak elle ya da parmaklarla vurularak çalınır.
Bongonun Afrika kökenli olduğu sanılmaktadır.

Davul ve Arp PicExportError

Konga, Afrika
kökenli bir başka davuldur. Konga davulu büyük ve silindir biçiminde bir
çalgıdır. Hem Amerika Yerlileri hem de Siyah Afrikalılar tarafından haberleşme
davulu olarak kullanılan davullara tamtam adı verilir. Tamtamlar genellikle elle çalınır.

Davul ve Arp PicExportError

Bas davul,
en büyük davuldur. Bas davulun çapı çok geniştir. İçi boş silindir biçiminde,
tahtadan bir gövdesi vardır. Davul derisi gövdenin ya bir yüzüne ya da her iki
yüzüne birden gerilir. Bas davullar perdesi belirsiz, derin, gümbürtülü bir ses
çıkarır. Gök gürültüsü ya da top ateşi gibi bazı etkiler yaratmak için
kullanılır. Askeri bandolarda kullanılan bas davul, çok ağır olduğu için özel
bir taşıyıcının üzerine oturtulur.

Davul ve Arp PicExportError

Kirişli davul ve trampetler, boru biçiminde küçük davullardır. Hem orkestrada
hem bandoda
çalınır. İnce demir ya da kiriş tellerin tuttuğu davul derisi parşömendendir.
Bunlar gerildiği zaman davul keskin ve tiz bir ses, gevşetildiği zaman tok ve
daha pes ses çıkarır.
Arp

Davul ve Arp PicExportError

Arp, çoğunlukla Klasik Batı
Müziğinde kullanılan telli bir müzik aletidir.

Davul ve Arp PicExportError

Arp, en eski telli çalgılardan biridir. Bir yayla ok
atılırken gerilip bırakılan yay kirişi bir tınlama sesi çıkarır. Tek telli olan
yaya değişik uzunluklarda teller ekleyip onların gerginlikleriyle oynayarak
değişik sesler çıkarıldı Sonraları sesi yükseltmeye elverişli bir gövde(tını
kutusu) eklenince gerçek bir çalgı yapılmış oldu. Bunlardan geliştirilen ilk
çalgılardan biri "lir" di. Yunanlılar ve Romalılar çok yaygın olarak
kullandıkları lir'i tanrı Apllon'un boş bir kaplumbağa kabuğuna teller takarak
yaptığına inanıyorlardı. Orkestralarda kullanılan dik konuma tutulan arp,
çağdaş orkestra çalgıları arasında telleri yalnızca parmakla çekilerek çalınan
tek çalgıdır. Arpın 47 teli ve yedi pedalı vardır. Pedalların yardımıyla
tellerin sesi değiştirilebilir. Bu pedallar üç ayrı konuma getirilebilir.
Böylece bir nota diyez ve bemol olabilir. Notaları birbirinden ayırabilmek için
notalara çeşitli renkler verilir; do telleri kırmızı, fa telleri ise siyah mavi
veya koyu mavidir.